Wikipedia 10 yaşında

Wikipedia 10 yaşında

İnternetteki ilk başvuru kaynaklarından biri haline gelen Wikipedia bu hafta 10 yaşına giriyor.

Jimmy Wales tarafından kurulan websitesinde halen 3 buçuk milyondan fazla makale ve 22 milyondan fazla sayfa var.

Wikipedia’nın bugünkü boyutlarına ulaşacağı ve okuyucu katkısıyla akademik bilgi toplama alanındaki en tartışmalı deneylerden biri haline geleceğini 10 yıl önce tahmin etmek bile çok güçtü.

Peki Wikipedia’yı gelecekte neler bekliyor?

Başlangıçta olduğu gibi, sunulan bilgilerde tahrifat yapanlar için bir çekim merkezi oluşturmaya devam edecek mi?

Southern California Üniversitesinde gazetecilik ve yeni medya dersleri veren, “Wikipedia Devrimi” adlı kitabın yazarı Andrew Lih’e sorduk:

Andrew Lih: Wikipedia’yı muhtemelen en iyi, başındaki cümle tarif ediyor: Herkesin katkıda bulunabildiği ücretsiz ansiklopedi… Wikipedia’da “değiştir” tuşuna tıklayan herkes, istediği makalenin istediği yerini değiştirebiliyor.

BBC: Peki buna rağmen güvenilir bir bilgi kaynağı olabiliyor mu? Örneğin sarhoş biri bilgisayarın başına oturup, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı hakkında asılsız bilgiler girerse ne oluyor?

Andrew Lih: Başkan Obama, İngiltere’nin eski başbakanlarından Tony Blair ya da ülkelerle ilgili olanlar gibi popüler ve önemli makaleler, çok sayıda kişi tarafından okunuyor. En ufak bir değişiklik bile anında görülüyor ve genelde birkaç saniyede düzeltiliyor. En zor olanı çok ünlü olmayan kişilerle ilgili bilgilerde yapılan değişiklikler. Bu kişiler çok tanınmadığı için makaleler çok sayıda kişi tarafından izlenmiyor. Geçmişte bu gibi bilgilerde tahrifat yapıldığı ve yanlış bilgilerin haftalarca ya da aylarca Vikipedi sayfalarında kaldığı oldu. Bu da o kişiler için sorun yarattı.

BBC: Desenize ansiklopedi satıcılarına artık pek bir iş düşmeyecek.

Andrew Lih: Hayır. Wikipedia’nın etkisi inanılmaz oldu. Microsoft İngilizcedeki en önemli ansiklopedi projelerinden olan Encarta projesini durdurdu bu yüzden.
Wikipedia’nın geleceği

BBC: Wikipedia’nın geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Andrew Lih: Biliyorsunuz Wikipedia’nın İngilizce versiyonunda 3 buçuk milyondan fazla makale yer alıyor. On yılda geldiği noktaya bakacak olursanız, çok etkileyici bu. Wikipedia’nın daha da gelişmesinin önündeki güçlüklerden biri, makale üretim hızının yavaşlaması ve katkıda bulunanların sayısının son iki-üç yıl içinde azalmış olması. Bunun ne anlama geldiği konusunda çeşitli yorumlar var. Katkılar eskisi kadar sağlıklı mı değil, yoksa zaten 3 buçuk milyon makaleyle insanların bildikleri şeylerin çoğunu kapsadığı için, bundan sonraki 3 buçuk milyon makaleyi yazmak daha mı zor olacak, bilinmiyor.

BBC: Bunun insan bilinci üzerindeki etkisini kestirmek mümkün mü? Herşeyi öğrenirsek, geriye ne kalacak?

Andrew Lih: Bence Wikipedia’nın insanlığa yaptığı en önemli katkılardan biri, haberlerle tarih arasındaki bilgi açığını kapatmak oldu. Wikipedia sürekli olarak güncellenen, üzerindeki çalışmalar süren bir tarih niteliğinde. Bu da büyük bir güç. Parmaklarının ucunda Wikipedia gibi bir kaynak bulunduğu için bugünün üniversite öğrencilerine gıpta ediyorum. Bu bir üniversite hocası için alışılmışın dışında bir görüş olabilir. Hocalar genelde öğrenciler gereğinden fazla kullandığı için Wikipedia’yı sevmez çünkü. Ama ben bayılıyorum. Wikipediayı eleştiren hocalara da cevabım şu: öğrenciler bir konudaki bilgiye daha çabuk ulaşıp, daha çabuk eleştirel düşünce sahibi oluyorlarsa, bu bizim memnunlukla karşılamamız gereken birşey olmalı. Ama diğer yandan Wikipedia’yı tek bilgi kaynağı olarak da kullanmamaları lazım.

bbc