Oyun oynamak aslında çok ciddi bir iştir!

‘Oyunları gerçek yaşamın provası gibi düşünebiliriz! Çocuğunuz oyun aracılığıyla eğlenerek öğrenebilir. Sizinle de eğlensin!’

Çocuğunuz oyun oynarken sıkıntı yaşadığında onu, oyuna dönmesi için cesaretlendirmeniz ve yaşadığı durumla başa çıkması için destek olmanız çok önemli. Bu sayede hayatının daha sonraki dönemlerinde yaşayacağı zorluklarla mücadele etme konusunda daha cesur olacak ve en zor durumlarda bile yeniden harekete geçecek gücü kendinde bulacaktır. Peki, oyun terapisi neden önemli?

Oyun ve deneyimsel oyun terapisi
Psikoterapi, insanların duygu ve düşüncelerini gizliliğin de verdiği güvenle paylaştığı, kendini gözlemlediği hem danışan hem de terapist için oldukça yoğun yaşanan bir süreç. Bu süreçte ağırlıklı olarak sözel iletişim kullanılır ve terapi ağırlıklı olarak sözcükler üzerinden devam eder. Ancak genellikle 9 yaşından küçük çocuklarla çalışan psikologlar, iletişim kurabilmek için daha farklı yöntemler kullanmak zorundadır. Çünkü 9 yaşından küçük çocuklar herhangi bir konuda yaşadıkları zorlukları elbette yetişkinlerin anlayabileceği şekilde ifade etmekte zorlanır. Bu nedenle duygularını ve düşüncelerini paylaşarak kendilerini rahatlatmak ve yaşadıkları zorluklarla başa çıkmak için yetişkinlere göre daha fazla desteğe ihtiyaç duyarlar. Deneyimsel oyun terapisi bu noktada devreye girer. Oyun terapisi genellikle 9 yaşından küçük çocuklarla çalışılır. Ama tabii kendi kendine oyun oynamayı bırakmamış her yaştan çocukla birlikte uygulanması mümkün.

Oyun terapisinde özel tasarlanmış bir oyun odasında terapist ve çocuk birlikte oyun oynar. Oyun terapisinin belki de en önemli özelliği çocuğu terapi sürecinin merkezine koyması. Burada terapistin ilk görevi, çocuğun kendisini oyununa davet etmesini beklemek. Çocuk, ihtiyaç duyduğu güven ilişkisini kurmaya başladığında terapisti oyuna davet eder. Terapist, ortaya hiçbir koşul sürmeden çocuğun oyununa dahil olur ve ona eşlik eder. Çocuk, oyun terapistiyle güven ilişkisini geliştirdikten sonra yavaş yavaş kendini açmaya başlar.

Oyun terapisinde her biri birbirinden farklı anlamlar taşıyan oyuncakları kullanarak kendi oyununu kurar. Günlük hayatında ifade etmekte zorlandığı öfke, üzüntü, kıskançlık gibi olumsuz duyguları özgürce yaşar. Oyun terapisti, çocuğu, kendinde gördüğü tüm hata, eksiklik ve zayıflıklarla koşulsuz olarak kabul eder. Çocuk, rahatlar ve daha cesur bir şekilde kendini oyunun akışına bırakır. Bu süreçte zorlukların kaynağına doğru bir yolculuğa çıkar, nedenleri keşfeder ve bu zorlukla nasıl başa çıkacağını en iyi bildiği yolla yani oyunla, öğrenir.

Oyun terapisi ne zaman uygulanır?
Deneyimsel oyun terapisinde kullanılan oyuncakların birer anlamı var. Örneğin vahşi hayvan oyuncakları saldırganlık, korku, güç gibi durumları ifade ederken vahşi olmayan hayvan oyuncakları korunma, aile, ilişki gibi kavramları ifade eder. Top, etkileşim, güven ilişki kurma isteğini yansıtırken araba ise hareket, güç ve kaçış anlamına gelir. Oyun terapisi özellikle travmatik yaşantılar ve bu yaşantıların neden olduğu sorunlar üzerinde oldukça etkili bir terapi yöntemi. Yaşanılan travmalar çocukların travmayı yaşadığı gelişim döneminde takılmasına ve daha sonraki gelişim dönemle geçerken zorluk yaşamasına neden olabilir. Oyun, takıldığı gelişim aşamasında gerekli iyileşmeyi sağlayarak bir sonraki gelişim aşamasına geçmesine yardımcı olur.

Oyun: Hayatın provası
Çocuğunuz oyun aracılığıyla birçok şeyi öğrenir ve anlatır. Hayatın provası olarak oyun, çocuğunuzun yeni bilişsel ve sosyal becerileri, değerleri ve ahlaki değerlendirmeleri anlamasını ve bunları kendisiyle bütünleştirmesini sağlar. Çocuğunuz oyunda kimi zaman heyecan ve coşkuyu yaşarken, kimi zaman üzüntü, özlem ve öfkeyi yaşar. Bazı oyunlara en olumlu düşüncelerini koyarken bazen de hayata en karamsar açıdan bakar. Onların eşsiz hayal dünyaları içinde yaptıkları yolculuklara katılmak siz anne ve babalar için de bulunması oldukça güç bir fırsat. Çocuğunuz sizi oyununa davet ettiğinde vereceğiniz olumlu bir cevap ailenize çok şey katacaktır.

Tolga Erdoğan

Çocuk ve Ergen Psikoloğu