Dünyada kaç tane solak insan var?

Dünyanın en büyük solaklık araştırması yapıldı.

Tüm dünya nüfusunu baz alındığında, sağ elini kullananlarının sayısı çok daha fazla kabul ediliyor ve nadir insanın sol elini kullandığı düşünülüyor. Ancak gerçekte bunların sayıları nedir? Bilim insanlarının bu soruya verdiği sayılar oldukça değişken. Kimi %3 derken kimileri %15’ten fazla olduğunu söylüyor. Uzmanların tahminleri arasındaki farklılıkların nedenlerinden birisi kültürel etkiler diğeri ise araştırma gruplarının küçük olması. Çoğu bilim adamı sadece kendi ülkeleri içindeki insanlar üzerinden araştırmalarını yapıyorlar. Fakat yapılan en büyük araştırma gösteriyor ki; sağ elini yada sol elini kullananların sayıları ülkeden ülkeye çok büyük farklılık gösteriyor.

Söz gelimi, son zamanlarda yapılan bir araştırma İngiltere’de doğan kişilerin % 10,1’i solak olabiliyor, Birleşik Krallık dışında doğan insanların sadece %6,8’inin solak olabildiğini gösteriyor.

Solakların sayısı ülkelerin kültürlerine göre değişiyor
Solaklarla ilgili bu farklılıkların çok sayıda nedeni bulunabilir. Bazı insanlar sol eli yazmak veya yemek için, sağ el ise hijyen için kullanılır. Bazı toplumsal tabuların bir yansıması da söz konusu olabilir. Solakların sağ eli kullanmaya yönlendirildiği bazı ülkelerde, solaklık oranlarının daha düşük olması muhtemeldir. Bu nedenle, kaç kişinin solak olduğuna dair bir çalışma için ideal olan tüm dünyayı kapsayan veri kümelerini içermesidir.

Araştırmalarda veri sorunu ortaya çıkabiliyor
Diğer sorun da birçok çalışmanın sadece yüz kişiden az sayıdaki gruplar ile yapılmasıdır. Bu çalışmalardaki gruplar tesadüfen daha fazla veya daha az sol tarafını kullananların dahil edilmesine yol açabilir ve bu da sonuçları çok güvenilir olmasına engel olur. Atina Ulusal ve Kapodistrian Üniversitesi’nden Yunan bilim insanı Marietta Papadatou-Pastou liderliğindeki bir araştırmacı ekibi, Psikolojik Bülten dergisinde çok yeni yayınlanmış olan sol el kullanma ile ilgili en büyük küresel çalışmayı yaparak bu sorunu çözmek için yola çıktı.

200 farklı araştırma derlendi
Atina, Oxford Üniversitesi, Bristol Üniversitesi, Almanya’daki Ruhr Üniversitesi, Bochum ve İskoçya’daki St Andrews Üniversitesi’nden araştırmacılar solaklık üzerine 200 farklı yayında yer alan 262 veri kümesinin meta analizini gerçekleştirdi. Meta-analizi, birçok farklı bilimsel çalışmanın sonuçlarını birleştiren istatistiksel bir analiz şekli. Öncelikle daha büyük bir örneklem avantajı var. Bu yöntem sayesinde istatistiksel veri tabanını arttırır ve analizin bireysel çalışmaların karakteristiklerinden etkilenme olasılığını azaltır.

2,3 milyon kişi ile solaklık araştırması
Meta-analizi yöntemi ile toplamda 2,3 milyon kişi ile şimdiye kadar yapılan en geniş kapsamlı olarak yapılmış ve yayınlanmış çalışma ortaya çıktı. Sonuç ise şaşırtıcı: Dünyada solak olma oranının %9,3 ile %18,1 arasında olduğu ve ideal oranın %10.6 olduğunu ortaya çıktı.

Dünyada 827 milyon solak var
Bu yeni sonuçlar göz önüne alındığında, dünyada kaç kişi solak? Mart 2020 itibariyle, dünya genel nüfusunun 7,8 milyar civarında olduğu tahmin ediliyor ve bunun %10,6’sı neredeyse 827 milyon kişi sol elini kullanıyor.

Solaklık neden önemli?
Kaç kişinin solak olduğunu doğru bir şekilde anlamak, psikoloji ve ilgili bazı bilimlerde birçok alan için önemli. Örneğin, insanın evrimini anlamada yardımcı olabilir. Solaklık eğilimi gösteren bir çok tür arasından (kediler, köpekler vs.) sadece insanlar çalışmada kabaca %90’a %10 oranını gösteriyor gibi görünüyor. El kullanma becerisi, hem araç yapma ve kullanma kapasitesi hem de dil geliştirme ve anlama kapasitesi ile bağlantılı olduğundan, insanların maymunlardan farklı evrimi olması bağlamında ilginç bir özellik.

Referanslar:
Sebastian Ocklenburg. “The World’s Biggest Study on Left-Handedness”. Şuradan alındı: https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-asymmetric-brain/202004/the-world-s-biggest-study-left-handedness (4.04.2020)